Özgül Öğrenme Güçlüğü

Kişinin “yoğun mutsuzluk, umutsuzluk, çaresizlik, üzüntü ve ruhsal acı” gibi duyguları kritik bir durum, olay/yaşantı sonucu işlevselliğini kaybedecek düzeyde (uyku düzeninde bozulma, ani kilo alımı veya kaybı, öz bakımda bozulma) yaşaması sonucu depresyon kaçınılmaz olabilir. Kişi depresyondayken karamsar, etiketleyen, aşırı genellemeci, ya hep ya hiç gibi düşünce kalıplarına hakim olarak gerçekçi muhakeme etme becerisini kaybedebilir. Ani bir kayıp veya insan eliyle ya da doğal afetler sonucu olan bir travma da depresyona sebep olabilir. Depresyonun tedavisinde psikoterapi ve bazı durumlarda da psikiyatrik tedavi gereklidir.

Kaygı bozukluklarında kişiler endişe, panik ve korku duygularını yönetmekte oldukça zorlanır ve işlevselliklerini kaydedebilirler. Kişi günlük rutin ve sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanır, yaşam enerjisini kaybeder ve öz bakımı olumsuz etkilenir. Kimi zaman da evden ya da odasından çıkmak istemeyerek kendini yaşamdan soyutlamaya başlar. Kaygıyı telkin etmek ve sakinleşmek imkansızlaşır. Kaygı bozukluklarına sıklıkla depresyon da eşlik edebilmektedir. Pandemi döneminde insanların hastalanma ve ölmeye dair kaygıları oldukça artmıştır. İşlevselliği yoğun etkileyen kaygı sorunlarında bir ruh sağlığı uzmanı ile görüşülmesini tavsiye etmekteyiz.

Yas süreci bir sevdiğimizin ölümü, taşınma, göç ya da savaş gibi sebeplerle yaşadığımız yeri kaybetmemiz, sahip olduğumuz bir hayvanın ölümü, önemli bir hastalık sonucu bir becerinin ya da kapasitenin kaybı, kaza ya da afet sonucu bedendeki bir uzvun kaybı gibi durumlar sonucu yaşanan oldukça insani bir süreçtir. Hüzün, üzüntü, burukluk, durgunluk, boşluk, yalnızlık, endişe, korku, çaresizlik, özlem, şok, öfke, gerginlik gibi birçok duygu yaşanabilir. Yas sürecinin barındırdığı doğal duyguları bastırmamak önemlidir fakat klinik açıdan intihar düşüncesi ya da planı da olabilen veyahut işlevselliğin ciddi bozulduğu durumlarda psikiyatrik tedavi gereklidir.

Takıntılar yoğun temizlik titizliği, belli sayılar çerçevesinde davranışları yönetmek, kapının kilidini ve/veya ocağı kontrol etmek, dini ritüellerde kendinden emin olamayarak ve bazen de suçlu hissederek aşırıya kaçmak, zihinde endişe verici korkunç olaylar kurgulayıp gerçekten ayır edemeyerek yoğun kaygılanmak şeklinde yaşanabilir.